کنسول های بازی بازار سرگرمی دیجیتال همواره دستخوش تغییرات بزرگ بوده است. از دوران آتاری و نینتندو گرفته تا پلی‌استیشن و ایکس‌باکس، هر نسل از کنسول های بازی با تحولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری جدید همراه بوده است. اما یک نکته در سال‌های اخیر بیشتر از همه توجه کاربران را به خود جلب کرده: کنسول های بازی امروز به شکل تاریخی گران‌تر از گذشته هستند.
تحلیل‌های منتشرشده توسط Ars Technica و دیگر منابع معتبر نشان می‌دهد که حتی اگر قیمت‌ها را بر اساس تورم تعدیل کنیم، باز هم هزینه خرید یک کنسول جدید بسیار بالاتر از نسل‌های پیشین است. این موضوع سؤالاتی جدی درباره آینده بازار و دسترسی کاربران به این ابزار محبوب ایجاد کرده است.
تاریخچه قیمت کنسول ها
اگر به گذشته نگاه کنیم، در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی، خرید یک کنسول جدید برای بسیاری از خانواده‌ها امکان‌پذیر بود. با اینکه قیمت اولیه شاید بالا به نظر می‌رسید، اما بعد از مدتی کاهش می‌یافت و کاربران بیشتری توان خرید پیدا می‌کردند.
به‌عنوان مثال، پلی‌استیشن ۲ با قیمتی عرضه شد که پس از چند سال کاهش پیدا کرد و به یکی از پرفروش‌ترین کنسول‌های تاریخ تبدیل شد. اما حالا در نسل نینتندو سوییچ OLED، پلی‌استیشن ۵ و ایکس‌باکس سری اس، چنین روندی دیده نمی‌شود. برعکس، قیمت‌ها نه‌تنها کاهش نیافته‌اند بلکه در مواردی حتی افزایش پیدا کرده‌اند.
چرا کنسول های بازی گران شده‌اند؟
۱. افزایش هزینه تولید سخت‌افزار
چیپ‌های گرافیکی و پردازنده‌های مورد استفاده در کنسول‌های جدید، بسیار پیچیده‌تر و گران‌تر از گذشته هستند. تولید این قطعات نیازمند فناوری‌های پیشرفته و کارخانه‌های بسیار محدودی است. همین موضوع باعث افزایش هزینه تمام‌شده کنسول‌ها شده است.
۲. مشکلات زنجیره تأمین
پس از دوران همه‌گیری کرونا، صنعت نیمه‌هادی‌ها با بحران بزرگی مواجه شد. کمبود چیپ و قطعات الکترونیکی به افزایش قیمت در سراسر جهان منجر شد. صنعت کنسول های بازی هم از این قاعده مستثنی نبود و هزینه‌ها به شکل قابل توجهی بالا رفت.
۳. سیاست‌های جدید شرکت‌ها
سونی، مایکروسافت و نینتندو هر سه نشان داده‌اند که تمایلی به کاهش قیمت رسمی کنسول‌های خود ندارند. حتی در برخی بازارها قیمت‌ها افزایش هم یافته است. این سیاست برخلاف روند تاریخی کاهش قیمت پس از عرضه اولیه است.
مقایسه با گذشته
اگر قیمت امروز کنسول‌ها را با در نظر گرفتن تورم با کنسول‌های قدیمی مقایسه کنیم، تفاوت آشکار است. به‌طور مثال:
- پلی‌استیشن ۲ در زمان عرضه، معادل حدود ۵۰۰ دلار امروزی قیمت داشت، اما چند سال بعد با نصف این قیمت هم قابل خرید بود.
- در مقابل، پلی‌استیشن ۵ حتی پس از چند سال عرضه، همچنان نزدیک به قیمت اولیه یا حتی بالاتر فروخته می‌شود.
این نشان می‌دهد که کنسول های بازی امروزی برخلاف گذشته، دیگر مسیر کاهش قیمت را طی نمی‌کنند.
واکنش کاربران
کاربران در شبکه‌های اجتماعی مثل Reddit و ResetEra بارها به این موضوع اعتراض کرده‌اند. بسیاری معتقدند که قیمت بالای کنسول‌ها باعث شده بخشی از جامعه علاقه‌مند به بازی‌های ویدیویی نتوانند وارد این بازار شوند. برخی حتی می‌گویند این موضوع ممکن است در آینده به ضرر شرکت‌های سازنده تمام شود، چون کاهش مخاطب به معنی کاهش فروش بازی و سرویس‌های آنلاین خواهد بود.
از طرف دیگر، عده‌ای هم استدلال می‌کنند که با توجه به کیفیت گرافیک، امکانات آنلاین و قدرت سخت‌افزاری کنسول‌های جدید، این قیمت‌ها تا حدی قابل توجیه است.
تأثیر روی صنعت بازی
قیمت بالای کنسول های بازی تنها بر خریداران تأثیر نگذاشته است، بلکه کل صنعت بازی را تحت فشار قرار داده. توسعه‌دهندگان مستقل (Indie) کمتر می‌توانند روی کنسول‌ها سرمایه‌گذاری کنند، چون بازار کاربرانی که توان خرید کنسول جدید را دارند محدودتر شده است.
از سوی دیگر، سرویس‌های ابری مثل Xbox Cloud Gaming و PlayStation Plus در حال رشد هستند. این سرویس‌ها به کاربران اجازه می‌دهند بدون نیاز به خرید سخت‌افزار گران، به بازی‌های جدید دسترسی داشته باشند. شاید در آینده این سرویس‌ها جایگزینی برای خرید مستقیم کنسول شوند.
آینده کنسول های بازی
سؤال بزرگ اینجاست که آیا روند فعلی ادامه خواهد داشت یا نه؟ آیا شرکت‌ها در نهایت مجبور به کاهش قیمت می‌شوند؟
برخی تحلیلگران معتقدند که با توجه به رقابت شدید بازار، ممکن است شرکت‌ها برای حفظ مشتریان در آینده تخفیف‌هایی ارائه دهند. اما تجربه نسل فعلی نشان می‌دهد که تمایل شرکت‌ها به حفظ قیمت بالا بیشتر از گذشته است.
احتمال دیگر این است که صنعت به سمت سرویس‌های اشتراکی و ابری حرکت کند و نقش کنسول های بازی به‌عنوان دستگاه‌های خانگی کاهش یابد. در چنین شرایطی شاید نیاز به کاهش قیمت کمتر احساس شود.
جمع‌بندی
کنسول های بازی همیشه بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ سرگرمی بوده‌اند. از روزهای ابتدایی با آتاری و نینتندو تا دوران مدرن با پلی‌استیشن و ایکس‌باکس، این دستگاه‌ها نسل‌های مختلفی را به دنیای بازی‌های ویدیویی وارد کرده‌اند. اما امروز بیش از هر زمان دیگری، بحث قیمت این دستگاه‌ها داغ است.
تحلیل‌های جدید نشان می‌دهد کنسول های بازی امروزی از نظر تاریخی گران‌تر هستند و برخلاف گذشته، خبری از کاهش قیمت نیست. این وضعیت می‌تواند مسیر صنعت را تغییر دهد؛ چه به سمت سرویس‌های ابری و چه به سمت تغییر سیاست‌های شرکت‌ها.
